vrijdag 23 januari 2015

Georg Breitner

George Hendrik Breitner werd geboren in Rotterdam op 12 september 1857. George, beroemd om zijn kijk op het Amsterdamse stadsleven. Zijn werk is verwant aan dat van de 'De Tachtigers'; een groep kunstenaars met grote invloed op de Nederlandse kunstwereld gedurende de jaren 80 van de 19e eeuw. Schilders als Isaac Israëls, Willem Witsen en poëten als Willem Kloos en Lodewijk van Deyssel behoorden tot zijn kring. In 1880 werd Breitner vanwege zijn radicale ("bruuske") gedrag van de Haagse kunstacademie gestuurd. Willem Mesdag, onder de indruk van Breitners talent om paarden te tekenen, huurde hem in om de paarden en de artillerie te schilderen in zijn beroemde Panorama Mesdag. Tijdens een verblijf in Parijs, maakte hij kennis met het impressionisme. Breitner was lid van de Haagse "Pulchri Studio". Na zijn verhuizing naar Amsterdam in 1886 werd hij lid van de kunstenaarsvereniging "De Maatschappij Arti et Amicitiae", die in 1901 zijn eenmanstentoonstelling organiseerde. Een beruchte uitspraak van Breitner is dat Vincent van Gogh "kunst voor Eskimo’s" maakte. Waar de postimpressionist van Gogh met behulp van sterke contrasten en kleurstellingen zijn eigen perceptie van de wereld probeerde weer te geven, probeerde Breitner juist een pure, kale werkelijkheid te tonen. Amsterdam bleek hiervoor een prima werkplek. Hier schilderde hij zijn stadsscènes en stadsgezichten. Dam, Damrak en Rokin, maar ook mindere buurten van de hoofdstad als de Jordaan, hadden zijn aandacht. Met snelle penseelstreken gaf hij een beeld van het leven op straat met zijn werklui, huisvrouwen, dokwerkers, straathonden, etc. Breitners tekeningen boden vaak een grijs, ietwat deprimerend beeld van de straten van de hoofdstad. Het bleek dat Breitner niet altijd even puur met de werkelijkheid omsprong als werd aangenomen. Hij 'camoufleerde' als hem dat uitkwam. Soms 'verdwenen' hele gebouwen uit het straatbeeld. Op een beroemd schilderij van het Damrak (1903), gaat de net voltooide Beurs van Berlage volledig schuil achter de zeilen van een schip. Breitners fascinerende naakten lijken eerder duister en boosaardig dan erotisch perfecte fantasiebeelden. Ondanks zijn 'contract' met de destijds internationaal vermaarde kunsthandel 'Van Wisselingh', die ook zijn collega's uit de School van Barbizon en de Haagse School vertegenwoordigde, verkeerde Breitner vrijwel zijn hele leven in financiële moeilijkheden.
Toen tegen het einde van de 19e eeuw de fotocamera's handzamer en goedkoper werden, begon Breitner met dit medium te experimenteren. Met de fotocamera had Breitner een instrument in handen waarmee hij zijn artistieke doelstelling van het vastleggen van de kale werkelijkheid nog beter kon bewerkstelligen (ogenbliksfotografie). Vooral het vastleggen van beweging en belichting in de stad interesseerde hem en hij werd uiteindelijk een meester op dit gebied.
Breitner is ook een van de weinige kunstenaars die een eigen gezegde heeft. Als het in Amsterdam grijs en troosteloos weer is, mopperen Amsterdammers: "'t Is verdomme echt Breitnerweer". Georg overleed op 5 juni 1923 in Amsterdam.
Veiling 9 februari 2015.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten