Maritiem

Als object in de picture voor de veiling van 5 mei 20147, heb ik gekozen voor een schilderij met een maritieme voorstelling. Als oud gediende van de Koninklijke Marine, gaat mijn hart nog steeds sneller kloppen als we een schilderij van dit kaliber binnen krijgen. Een tafereel van schepen op volle zee met aan de linker zijde nog een stad zichtbaar. De schepen zitten vol in hun zeilen, hebben de Nederlandse vlag flink in top en lossen schoten af. Dit werk is niet gesigneerd, gemaakt in de 18^e eeuw en geïnspireerd op het werk van Willem van de Velde (de oude) 1611-1693. Willem was een Nederlands kunstschilder van voornamelijk marines. In zijn jeugd was hij zeeman en later werd hij de officiële schilder van de Nederlandse marine, en werkte in opdracht van Cornelis Tromp. Hij was gespecialiseerd in met pen op doek of paneel getekende, soms met bruin opgewassen zeeslagen. Hij is vooral beroemd om zijn schilderijen van zeeslagen tijdens de Nederlands-Engelse Oorlogen, zo schilderde hij onder meer doeken over de Vierdaagse Zeeslag, de Slag bij Duinkerke en de Slag bij Ter Heijde. In 1657 woonde hij in de Korte Koningstraat op de Lastage. Toen Cosimo III de' Medici in 1668 langs kwam woonde hij aan de Amstel. In 1672, aan het begin van de Derde Nederlands-Engelse Oorlog, verhuisde hij met zijn zoon Willem naar Engeland, waar hij in dienst trad van Karel II van Engeland. Schilderen bleek in de familie te zitten, ook zijn zoon werd een groot kunstenaar. Willem van de Velde, de Jonge (1633 – 1707) werd opgeleid door zijn vader, waarna hij op vijftienjarige leeftijd in de leer ging bij de gereputeerde zeeschilder Simon de Vlieger. Willem werd al snel beroemd. Hij was een soort tegenhanger van zijn vader Willem van de Velde de Oude wiens werk wordt gekenmerkt door realisme. Willem van de Velde schilderde in het begin meestal rustige zeegezichten met groepen vissersboten voor de kust. In 1672, aan het begin van de Derde Engels-Nederlandse Oorlog, verhuisde hij samen met zijn vader naar Londen. Toen koos hij andere onderwerpen. Hij concentreerde zich op scheepsportretten van de koninklijke Engelse jachten en van oorlogsbodems. Twee jaar later, in 1674, werd Willen, in navolging van zijn vader, ook aangesteld door Karel II van Engeland.  junior mocht voor een salaris van 100 pond voor hem werken. Hij schilderde zeeslagen, vaak op basis van zijn vaders tekeningen. De Hertog van York, de latere Jacobus II van Engeland, was één van zijn beschermheren. Het beste van Van de Velde zijn de delicate en afgewerkte afbeeldingen van de Hollandse kust met Nederlandse scheepvaart. Ook de tuigage van de schepen en de vele figuren zijn zeer gedetailleerd weergegeven. De artiest wist zowel de kalme als de stormachtige zee zeer goed af te beelden. Met name in de Gouden Eeuw werden er veel marine voorstellingen geschilder. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden vertrouwde op visvangst en handel over zee voor haar uitzonderlijke welvaart. Ze kreeg te maken met oorlogen tegen Groot-Brittannië en andere naties tijdens deze periode. Rivieren en kanalen doorkruisten het land. Rond 1650 waren vijfennegentig procent van alle schepen die van de Noordzee naar de Oostzee voeren Nederlands. Schilderijen met zeeslagen als onderwerp vertelden de verhalen van de Nederlandse marine op het toppunt van haar macht, alhoewel tegenwoordig eerder rustige taferelen in de smaak vallen. Het wekt daarom geen verbazing dat marines in Nederland enorm populair waren tijdens de Gouden Eeuw en de kwaliteit van de doeken van de Nederlandse schilders steeg. Zoals in de landschapschilderkunst was de wijziging van het kunstmatig verhoogd gezichtspunt van de schilder naar een laag standpunt een cruciale stap die voor het eerst werd gezet door de grote Nederlandse marinespecialist Hendrik Cornelisz. Vroom. Dikwijls voerden zelfs kleine schepen de Nederlandse driekleur. Het waren koopvaardijschepen of voeren in dienst van de Nederlandse overheid. Sommige kunstenaars specialiseerden zich in rivierscènes, van de kleine schilderijen van Salomon van Ruysdael met boten en rietoevers tot de grote landschappen van Albert Cuyp die Italiaans aandoen en waar de zon ondergaat boven een grote rivier.